Na ból kręgosłupa, nietrzymanie moczu, problemy z seksem. W czym pomaga fizjoterapia uroginekologiczna?

2023-05-12 8:56

Fizjoterapia uroginekologiczna to nie tylko leczenie już nabytych schorzeń, ale także profilaktyka zapobiegająca problemom w przyszłości. Ze względu na uwarunkowania biologiczne panie są szczególnie narażone na problemy z obszarem okołomiednicznym. Dlatego badanie mięśni dna miednicy i układu moczowo-płciowego powinna odbyć każda kobieta, niezależnie od wieku. Sprawdź, czy powinnaś zgłosić się na fizjoterapię uroginekologiczną.

Fizjoterapia uroginekologiczna (pociążowa) - metody i efekty
Autor: Getty Images Problemy z nietrzymaniem moczu, ból podczas stosunku seksualnego czy dolegliwości związane z kręgosłupem i miednicą, to podstawowe objawy kłopotów z mięśniami dna miednicy.

Spis treści

  1. Na czym polega fizjoterapia uroginekologiczna?
  2. Fizjoterapia uroginekologiczna - metody
  3. Fizjoterapia uroginekologiczna - kiedy się zgłosić do fizjoterapeuty
  4. Fizjoterapia uroginekologiczna - w czym pomaga
  5. Nietrzymanie moczu – przyczyny
  6. Fizjoterapia uroginekologiczna - efekty
  7. Fizjoterapia uroginekologiczna - leczenie zachowawcze

Fizjoterapia uroginekologiczna polega na leczeniu profilaktycznym, leczeniu zachowawczym lub leczeniu w okresie okołociążowym kobiet z dolegliwościami układu moczowo-płciowego. W Polsce to wciąż mało znany rodzaj fizjoterapii, a okazuje się być niezwykle potrzebny wśród kobiet w każdym wieku.

Problemy z nietrzymaniem moczu, ból podczas stosunku seksualnego czy dolegliwości związane z kręgosłupem i miednicą, to podstawowe objawy kłopotów z mięśniami dna miednicy. Na szczęście świadomość kobiet wzrasta i coraz częściej zgłaszają się one po pomoc do fizjoterapeutów.

Im szybciej zadbamy o nasz układ moczowo-płciowy, tym większa szansa na bezinwazyjne wyleczenie i uniknięcie operacji w przyszłości.

Czy trzeba iść do fizjoterapeuty uroginekologicznego po ciąży i porodzie? M jak mama

Na czym polega fizjoterapia uroginekologiczna?

Fizjoterapia uroginekologiczna to zachowawcze, profilaktyczne lub około ciążowe postępowanie w przy dysfunkcjach związanych z mięśniami około miednicznymi i układem moczowo-płciowym.

Ten rodzaj fizjoterapii polega na ćwiczeniach terapeutycznych mięśni dna miednicy i innych partii znajdujących się w ich obszarze oraz elektrostymulacji mięśni za pomocą specjalnych urządzeń. Najczęściej elektrostymulacja odbywa się metodą biofeedbacku, czyli kontrolowaniu przez lekarza oraz pacjentkę ćwiczeń wywołujących skurcze miedniczne wspomagane profesjonalną aparaturą.

Zabiegi i terapie mają na celu przywrócenie sprawności i funkcji miednicy mniejszej i jej obszaru, a metody leczenia często używane są wymiennie, tak aby przyniosły efekty w jak najszybszym czasie.

Fizjoterapia uroginekologiczna - metody

1. Ćwiczenia mięśni Kegla, który utrzymuje pęcherz we właściwym miejscu i zapewnia prawidłowe funkcjonowanie narządu. Leczenie zależy od typu nietrzymania moczu i od poziomu zaawansowania dolegliwości. Ćwiczyć można wszędzie. Należy tak zaciskać mięśnie, jakbyśmy chcieli zatrzymać strumień moczu. Mięsień Kegla można trenować także w toalecie. Polega to na przerwaniu oddawania moczu przez nagłe zaciśnięcie mięśni i rozluźnienie ich dopiero po kilku sekundach. Ćwiczenia Kegla powinny wykonywać nawet osoby, którym obecnie nic nie dolega. Ćwicz 3 razy dziennie. Każde ćwiczenie wykonaj 10 razy.

2. Trening pęcherza moczowego – terapia polegająca na oddawaniu moczu według schematu (w określonych godzinach) i stopniowo zwiększaniu czasu pomiędzy wyjściami do toalety (silny stopień zalecenia, umiarkowana jakość dowodów). Przy wysiłkowym nietrzymaniu moczu u kobiet lekarz może zalecić założenie do pochwy specjalnego krążka (tzw. pesarium), który wzmacnia mięśnie miednicy i ułatwia kontrolowanie oddawania moczu.

3. Ciężarki dopochwowe. Działanie tej metody opiera się na czuciowym feedbacku. Pacjentka, czując wysuwający się z pochwy ciężarek, kurczy mięśnie dna miednicy i w ten sposób je wzmacnia. Ćwiczenia rozpoczyna się od ciężarka, który kobieta jest w stanie utrzymać w pochwie w czasie chodzenia przez 1 minutę. Z nim wykonuje codzienne czynności przez 15–20 minut dziennie.

4. Biofeedback polega na dostarczaniu informacji zwrotnej (ang. feedback) o zmianach stanu fizjologicznego. Zmiany fizjologiczne i patologiczne organizmu są monitorowane przez aparaturę, w skład której wchodzą sondy doodbytnicze lub dopochwowe, odbierające sygnały o pracy pożądanej i niepożądanej. Wizualizacja tych sygnałów na ekranie i efekty dźwiękowe pozwalają pacjentkom zrozumieć funkcję ocenianych mięśni, ich pracę, a także ułatwiają zapanowanie nad nimi.

5. Elektrostymulacja. U pacjentów z nietrzymaniem moczu dochodzi do „odnerwienia” mięśni tworzących przeponę miednicy. Elektrostymulacja wywołuje skurcz zwieracza zewnętrznego cewki moczowej, powodując jej zaciśnięcie i wzrost ciśnienia wewnątrzcewkowego oraz skurcz dźwigaczy odbytu. Doprowadza do wzmocnienia mięśni dna miednicy. Elektrostymulacja może mieć charakter ciągły – stosowana jest wówczas przez wiele miesięcy po parę godzin dziennie, lub krótkotrwały – gdy trwa kilkanaście lub kilkadziesiąt minut i stosowana jest 2 razy na dobę lub rzadziej, nawet raz na tydzień, przez parę tygodni lub miesięcy.

Fizjoterapia uroginekologiczna - kiedy się zgłosić do fizjoterapeuty

Do fizjoterapeuty najlepiej pójść wtedy, kiedy rozpoznamy u siebie pierwsze objawy problemów z mięśniami obszaru dna miednicy. Im dłużej będziemy zwlekać, tym ciężej będzie przywrócić ich sprawność. Konsultacja fizjoterapeutyczna może uchronić nas przed operacją, która niestety jest skutkiem zaniedbania tego obszaru ciała.

Do lekarza powinny także zgłosić się wszystkie panie, które chcą świadomie używać mięśni dna miednicy i zlikwidować problemy związane z kręgosłupem czy biodrami lub czerpać więcej przyjemności ze współżycia seksualnego (w tym celu pracuje się głównie nad mięśniami Kegla).

Leczenie profilaktyczne jest bardzo ważne w przypadku mięśni dna miednicy, ponieważ kłopoty z tym obszarem może mieć każda kobieta – niezależnie od wieku.

Przez budowę i uwarunkowania biologiczne kobiety są szczególnie narażone na problemy z narządami rozrodczymi i ich obszarem. Z tego względu do fizjoterapeuty może udać się każda z pań, która chce przebadać okolice dna miednicy i dowiedzieć się, jak zapobiegać ich dysfunkcjom.

Kobiety planujące ciążę oraz te będące w okresie okołociążowym lub poporodowym również powinny zgłosić się po pomoc, jeśli zauważyły u siebie jakiekolwiek przypadłości związane z mięśniami około miednicznymi.

Fizjoterapia uroginekologiczna - w czym pomaga

Przypadłości, które klasyfikują się do specjalistycznej pomocy fizjoterapeuty to przede wszystkim:

  • nietrzymanie moczu I i II stopnia, np. pęcherz nadreaktywny (częstomocz, parcie naglące), wysiłkowe nietrzymanie moczu
  • obniżenie narządów rodnych, np. wypadanie macicy, cystocele, enterocele, rectocele
  • nietrzymanie stolca i gazów
  • rozstęp mięśni prostych brzucha
  • przewlekłe bóle kręgosłupa
  • problemy ze współżyciem, np. ból pochwy podczas stosunku seksualnego lub brak odczuwania przyjemności.

Nietrzymanie moczu – przyczyny

Przyczyn nietrzymania moczu jest wiele, mogą mieć podłoże ginekologiczne, zależeć od funkcjonowania układu mięśniowego lub być skutkiem niewłaściwego trybu życia. Najczęstsze przyczyny nietrzymania moczu to:

  • otyłość
  • menopauza i okres menopauzalny
  • choroby neurologiczne
  • liczne ciąże
  • palenie papierosów
  • ciężka praca fizyczna, przeciążanie mięśni tłoczni brzusznej
  • nieprawidłowa postawa ciała, nadmierne wciąganie brzucha i napinanie brzucha
  • częste infekcje układu moczowego
  • przyjmowanie leków moczopędnych i rozluźniających
  • choroby ustrojowe takie jak cukrzyca, stwardnienie rozsiane, choroba Alzhaimera,, choroba Parkinsona demencja starcza.

Fizjoterapia uroginekologiczna - efekty

Efekty fizjoterapii uroginekologicznej są zauważalne po około 6 tygodniach od jej rozpoczęcia (mowa tu o trwałych efektach, które likwidują problem). Choć zależy to przede wszystkim od stopnia zaawansowania dolegliwości i samozaparcia pacjentki.

Oczywiście w tym celu potrzebne jest stałe zaangażowanie osoby chorej – regularne ćwiczenia i profilaktyka. Natomiast pierwsze efekty sugerujące zmniejszenie objawów można zauważyć już po około 2-3 tygodniach od rozpoczęcia terapii.

Fizjoterapia uroginekologiczna - leczenie zachowawcze

Żeby zlikwidować pierwsze objawy nietrzymania moczu, powinnyśmy rozpocząć leczenie zachowawcze, mające na celu niedopuszczenie do rozwinięcia się choroby. Na początku warto zacząć od zmiany codziennych nawyków żywieniowych i przejścia na zbilansowaną dietę ubogą w cytrusy mogące podrażniać pęcherz oraz kofeinę i teinę.

W drugiej kolejności powinnyśmy skupić się na ćwiczeniach mięśni dna miednicy, które rozluźnią te obszary u kobiet z przeciążeniami, a wzmocnią u pań, których mięśnie są za słabe. W tym celu powinnyśmy wzmacniać mięsień prosty brzucha, mięśnie dna miednicy (np. mięśnie Kegla) oraz mięśnie lędźwiowe kręgosłupa i mięśnie w okolicach bioder. 

Sprawdź: Jakie efekty dają ćwiczenia mięśnie dna miednicy?

Jednak, aby dowiedzieć się, jakie konkretne ćwiczenia musimy wykonywać, powinnyśmy udać się po diagnozę do wykfalifikowanego fizjoterapeuty, który zaleci nam odpowiedni trening.

W pierwszych fazach choroby zazwyczaj pomaga zmiana postawy ciała, zmniejszenie czasu spędzonego w pozycji siedzącej i nauka spokojnego, przeponowego oddychania. Kolejnym krokiem jest farmakoterapia – przydatna u kobiet z pęcherzem nadreaktywny, która uspokoi pęcherz i zmniejszy częstotliwość oddawania moczu. Jeśli te metody zawiodą, musimy udać się do fizjoterapeuty i rozpocząć specjalistyczne leczenie.

NOWY NUMER

POBIERZ PORADNIK! Darmowy poradnik, z którego dowiesz się, jak zmienia się ciało kobiety w ciąży, jak rozwija się płód, kiedy wykonać ważne badania, jak przygotować się do porodu. Pobieram >

Pobieram
poradnik ciaza