Parkour – definicja, nauka, gry. Czym jest parkour?

Parkour jest aktywnością fizyczną polegającą na pokonywaniu przeszkód napotykanych na drodze. Parkour to sport ekstremalny i z pewnością niezwykle wymagająca oraz widowiskowa formą ruchu. Sprawdź, jaka jest definicję i geneza parkouru, poznaj podstawowe techniki biegu oraz dowiedz się, czym różni się parkour od freerunu.

Spis treści:

1. Parkour - definicja
2. Parkour - gry i filmy
3. Parkour - nauka
4. Parkour - początki
5. Parkour - trening
6. Parkour - zasady bezpieczeństwa
7. Parkour - słowniczek pojęć
8. Parkour - jakie umiejętności rozwija?
9. Parkour a freerun

Parkour to nie tylko „latanie po mieście”, ale przede wszystkim sport, który wzmacnia naszą psychikę, dlatego na naukę parkouru nigdy nie jest za późno! Nic dziwnego, że z parkourem można spotkać się także w grach komputerowych czy filmach.

Zauważyłeś grupkę ludzi przeskakującą płoty, robiącą ewolucje na drążkach i biegającą po dachach i murach? To właśnie traceurzy uprawiający parkour! Ten widowiskowy sport polega na pokonywaniu przeszkód stojących na naszej drodze, a jaką drogę wybierze traceur, zależy od jego doświadczenia i wyobraźni.

Nauka parkoura nie należy do najłatwiejszych, ale na pewno warto – ten sport uczy nie tylko siły fizycznej, ale także psychicznej. Definicja parkoura już dawno zaczęła wykraczać poza zwykłą formę aktywności w plenerze. Parkour to przede wszystkim sport, który jest odzwierciedleniem życia i trudnych sytuacji napotykanych w drodze do celu. Uczy wytrwałości, pokonywania wewnętrznych lęków i pokazuje, że jeśli tylko chcemy, możemy poradzić sobie z każdą przeszkodą. Dowiedz się więcej na temat parkouru!

Parkour - definicja

Parkour to aktywność fizyczna pochodząca z Francji. Twórcą parkouru jest francuski aktor i sportowiec David Belle.

Określenie „parkour” zostało wymyślone w 1998 roku i jest neologizmem z języka francuskiego i łacińskiego. Słowo parkour oznacza „sztukę przemieszczania się” i właśnie na tym polega ten sport. Ideą parkour jest sprawne pokonywanie napotykanych w mieście przeszkód. Najważniejsze jest to, aby robić to w możliwie jak najprostszy sposób, nie tracąc przy tym siły i szybkości. Właśnie ta ostatnia zasada mocno oddziela parkour od freerunu, z którym jest często mylony.

Parkour - gry i filmy

Parkour stał się na tyle popularnym i ciekawym sportem, że powstało o nim kilka filmów fabularnych, a w niektórych zagrał nawet sam David Belle. Z filmów o parkourze można wymienić „Yamakasi – współcześni samurajowie”, „Yamakasi 2: Synowie wiatru”, „13 Dzielnica”, „13 Dzielnica ultimatum”, „Brick Mansions Najlepszy z najlepszych”. Powstały także dwa angielskie filmy dokumentalne: „Jump London” i „Jump Britain” przedstawiające freerun, który powstał z parkoura i stał się osobnym sportem.

Najbardziej znaną grą, w której możemy znaleźć parkour jest Assassin’s Creed, w której bohater biega po mieście, wspina się na budynki, skacze po dachach i wykonuje różne inne ewolucje. Jednak fabuła tej gry dalece odbiega od parkouru. Grą o parkourze możemy z powodzeniem nazwać „Mirror’s Edge” i „Mirror’s Edge Catalyst”, gdzie wcielamy się w postać kurierki nazywanej Faith, która jest traserką. Inne gry o parkourze lub z parkourem w tle to m.in. „Minecraft Parkour”„Vector”, „Spire”, „Hover” i „Dying Light”.

Parkour - nauka

Nauka parkoura będzie satysfakcjonująca i bezpieczna, jeśli nie będziemy trenować na własną rękę. W Polsce działa wiele klubów i stowarzyszeń traceurów, a spotkania tam są bezpłatne. Niektóre z klubów to m.in. Krakowski Parkour, Stowarzyszenie Parkour Białystok, Klub Sportowy Flow Motion w Poznaniu, Parkour United w Warszawie, Parkour Wrocław, Klub Sportowy Movement w Gdańsku i Gdyni.

Parkour zaliczany jest do sportów ekstremalnych i nie każdy może sobie pozwolić na jego praktykowanie. Przygodę z parkourem powinno zacząć się po przejściu ostatniej fazy dorastania, czyli mniej więcej po 18 roku życia. Wtedy nasze ciało, w pełni ukształtowane, może być już wystawione na nowe próby i trudniejsze wyzwania sportowe.

Naukę parkouru można praktykować wszędzie: w mieście, w parkach, starych fabrykach, czy nawet górach. W Polsce jest wiele specjalnie przystosowanych parków do treningu parkoura, które pozwalają na samodzielny trening lub uczestniczenie w zajęciach plenerowych.

Pierwsze lekcje zawsze rozpoczyna się od oceny sprawności ruchowej i nauki podstawowych technik parkouru, np. roll, monkey, skok precyzyjny. Wykonuje się także podstawowe ćwiczenia usprawniające technikę, np. skoki, pompki, podciąganie na drążku, przysiady, lądowanie z wyskoku, stanie na rękach, przewroty w przód i tył. Z biegiem czasu przechodzi się do coraz bardziej skomplikowanych technik, a ich umiejętne łączenie składa się na tzw. flow biegu.

Parkour - początki

Geneza parkouru jest trudna do określenia. Sport ten mniej więcej zaczął się wtedy, kiedy to grupa dzieci z francuskiej miejscowości Lisses bawiła się na podwórku poprzez wspinanie się na drzewa, trzepaki, dachy i bramki. Dzieci ćwiczyły efektywne zeskoki i techniki pokonywania przeszkód napotkanych na swojej drodze. W tej grupce był właśnie oficjalny twórca parkouru – David Belle.

Co ciekawe, sam uczył innych tego, co pokazał mu jego ojciec po powrocie z wojny indochińskiej. Z początku jego grupa nazywała się Yamakasi (w języku lingala – „silny człowiek, silny duch”), ale kiedy David Belle stał się dorosły, odszedł z niej i zaczął działać na własną rękę. Wtedy z pomocą przyjaciela Huberta Kounde stworzył nazwę parkour i rozsławił ją niemal na cały świat.

Parkour - trening

O formie traceura świadczy technika, siła, szybkość, gibkość i poczucie równowagi. Aby to osiągnąć trzeba systematycznie trenować i konsekwentnie pokonywać coraz to trudniejsze ścieżki gimnastyczne. Siłę trenuje się podczas dodatkowych ćwiczeń siłowych wykonywanych między biegami, szybkość to po prostu trening sprinterski między przeszkodami, gibkość zapewnia traceurowi rozciąganie, a poczucie równowagi ćwiczone jest podczas chodzenia po murkach i drążkach. Technika parkouru trenowana jest już podczas konkretnych ruchów i trików w spotkaniu z przeszkodami.

Parkour - słowniczek pojęć

Parkour to nie pojedyncze techniki biegu, ale jego całość, którą określa się jako „flow”. Nie należy dzielić parkoura jedynie na określone techniki i tricki, ale też nie jest to aktywność fizyczna zupełnie pozbawiona wytycznych. Wbrew pozorom ma ich całkiem sporo! Popularne techniki parkoura to m.in.:

• Roll

To po prostu przewrót w przód, ale wykonywany przez bark. Ta technika należy do podstawowych technik w parkourze i służy do lądowania i wygaszania biegu. Wykonuje się ją po dalekim skoku lub zeskoku z wysokości. Pozwala nie tylko hamować bieg, ale także bezpiecznie zakończyć jakiś jego etap. Ponad to roll jest doskonałym wstępem treningu go innych, trudniejszych technik jak salto w przód lub dive roll.

• Monkey

To skok kuczny przez przeszkodę. Stanowi podstawowy element pokonywania przeszkód za pomoc przeskoków. Monkey pozwala na radzenie sobie z naprawdę wysokimi przeszkodami. Wykonuje się go głównie w trakcie napotykania na swojej drodze barierek i drążków. Doskonale nadaje się na łączenie go z innymi technikami.

• Kong

To technika pochodna do Monkey’a, ale znacznie od niego trudniejsza. Polega na dalekim wyskoku przed przeszkodą, którą napotykamy, przeskoczeniu jej i lądowaniu techniką monkey’a – czyli najpierw ręce, a potem nogi przełożone między nimi. Wygląda niezwykle efektownie i ma swoje zastosowanie, kiedy podczas biegu napotykamy długą, ale dość niską przeszkodę, np. murek, czy ławkę.

• Skok precyzyjny (Precision jump)

Wykonuje się go skacząc do przodu, wybijając się obunóż i lądując na określonym miejscu. Skoku precyzyjnego używa się głównie na wysokościach, żeby przedostać się na drugą stronę. Najczęściej wykonuje się go skacząc po dachach budynków czy wysokich murach. W przypadku biegu po ziemi wybiera się raczej zwykły bieg, jako przedostawanie się z miejsca na miejsce, niż precision jump.

• Lazy vault

Pozwala na łatwe i szybkie pokonanie przeszkód, szczególnie, gdy napotykamy na ich chwilowe zagęszczenie. Polega na podparciu się o przeszkodę jedną ręką i przeskoczeniu jej bokiem. To sprawia, że lazy vault jest zawsze doskonałym wyjściem z trudniejszych etapów biegu.

Parkour - jakie umiejętności rozwija?

Parkour rozwija wiele umiejętności fizycznych i psychicznych. Do tych pierwszych można zaliczyć:

• zwiększenie siły
• poprawa kondycji fizycznej
• uodpornienie ciała na kontuzje i przeciążenia
• poprawa stabilizacji ciała i zmysłu równowagi
• zwiększenie gibkości 
• zwiększenie koordynacji ruchowej
• poprawienie orientacji w terenie 
• rozwijanie szybkości i siły
• nauka bezpiecznego upadku

Czytaj też: INSANITY – przykładowe ćwiczenia na poprawę kondycji i wzmocnienie mięśni

Umiejętności i korzyści psychiczne, jakie można zyskać dzięki uprawianiu parkoura, to przede wszystkim:

• większa odporność na niepowodzenia
• zwiększenie pewności siebie
• umiejętność radzenia sobie ze stresem
• umiejętność pokonywania przeszkód i lęków
• nauka samodyscypliny
• nauka wytrwałości w drodze do celu

Parkour a freerun

Parkour jest bardzo często mylony z freerunem i nikogo nie powinno to dziwić – te sporty na pierwszy rzut oka są do siebie niezwykle podobne! Jednak różnią się od siebie na tyle, żeby można było je od siebie oddzielić i stworzyć dwa różne sporty ekstremalne.

Freerun to sport, który niejako wywodzi się z parkouru, ale ma nieco inne zasady. Za prekursora uważa się Sebastiena Foucana, który określił freerun jako bieg akrobatyczny. W parkourze najważniejsza jest szybkość i prostota, natomiast we freerunie tricki dodawane do poszczególnych technik, które mają urozmaicić bieg i sprawić, aby był nie efektywny, ale przede wszystkim efektowny! Tricki we freerunie to m.in. palm spin, wall spin oraz różne tricki akrobatyczne zwane flipami.

Ludzie praktykujący freerun myślą o tym, jak najefektowniej pokonać daną przeszkodę, a traceurzy jak zrobić to najszybciej. Freerun różni się także od parkoura celem treningu, który ma za zadanie sprawiać wewnętrzną przyjemność bez czerpania korzyści z zewnątrz, np. finansowych.

Małgorzata Kośla, wykwalifikowana instruktorka fitness i certyfikowana trenerka personalna.